پمپ های پیچی نوع خاصی از پمپ های روتاری یا جا به جایی مثبت هستند که سیال از میان اجزای پمپ به صورت محوری حرکت می کند . مایع از میان دنده های مارپیچ یک روتور (چند روتور) عبور کرده وبه طور محوری توسط همین دنده ها جا به جا می شوند . پمپ پیچی می تواند مایعاتی با ویسکوزیته های مختلف از ملاس گرفته تا بنزین را جا به جا کند همچنین دامنه فشار از psi 50  تا psi 5000 ود بی تا  min / gai 5000 را تامین می کند .

مقدمه :

 در سایر پمپ های دورانی فشار مایع هنگام حرکت محیطی افزایش می یا بد اما در پمپ های پیجی سیال به صورت محوری وبا سرعت کم جریان می یابد وهمین خاصیت دامنه کاربرد این نوع پمپ را وسعت می بخشد . پمپ های پیچی در زمینه های همچون کار هایی دریایی ، صنایع سوخت مشعل ، سرویسیهای روغن کاری ،پروسه های شیمیایی ، صنایع نفت ، سیستم های هیدرولیک پر فشار ، ماشین های ابزار و... دامنه کاربرد وسیعی دارد .با توجه به اینکه اینرسی نسبی قطعات گردنده در پمپ های پیچی نسبت به دیگر پمپ های دورانی یا رفت و برگشتی کمتر است ، از این رو پمپ های پیچی قابلیت کار در سرعت های دورانی بالاتری را دارند . برای نمونه برای روغن کاری بعضی از تور بین های که پمپ باید در سرعت های بالاتر از 10 هزار دور بر دقیقه کارکند میتوان از این پمپ ها استفاده کرد .

مزایا ومعایب پمپ های پیچی:

    مزایا : 
*    محدودۀ وسیع دبی وفشار 
*    قابلیت کاربرد برای محدودۀ وسیع مایعات با ویسکو زیته های متفاوت 
*    سرعت دورانی بالا وبدون محدودیت در انتخاب وسیله محرک 
*    سرعت های داخلی پایین 
*    خود مکش (بدون احتیاج به هوا گیری) با مکش خوب 
*    تلرانس با دقت بالا برای هوا ودیگر گازها 
*    حداقل ایجاد کف در سیال 
*    حداقل ارتعاشات مکانیکی وضربات موجی 
*    طراحی فشرده مونتاژ وتعمیرات آسان 
*    تلرانس های بالاتر نسبت به سایر پمپ های دورانی

   معایب :
*    قیمت تمام شده بالاتر دقت هاو تلرانس ها 
*    حساسیت نسبت به تغییرات ویسکو زیته 
*    افزایش طول اجزای پمپ برای فشارهای بالا

تئوری کارکرد:

در پمپ های پیچی بین دنده های روی روتور و محیط بسته محفظه ، شبکه های داخلی ای را به وجود آورده اند که این فضای آببندی شده هنگام حرکت روتور از ورودی به خروجی پمپ حرکت می کنند .این فضاهای آببندی شده مانند مارپیچ بوده وسبب ایجاد فشار مثبت در پمپ های مارپیچی می شوند . فضاهای متوالی آببندی شده به شکل حفره ا ی پراز سیال و احاطه شده توسط پوسته، پیوسته از ورودی به طرف خروجی پمپ حرکت می کند این حفره های مایع رااز ورودی پمپ به طرف خروجی پمپ انتقال می یابد وبه این صورت جریانی یکنواخت به وجود می آید .

ظرفیت:

از آنجایی که پمپ پیچی از نوع جا به جایی مثبت است در هر دور چرخش روتور مقدار معینی مایع را پمپاژ می کند . این مقدار پمپاژ توسط کمیتd مشخص می شود کمیت d به طور تئوری مقدار جا به جایی بر هر دور دوران روتور است که ففقط به اندازه ها ی فیزیکی روتور بستگی دارد .معمولا d بر حسب اینچ مکعب بر هر دور اندا زه گیری می شود این مقدار پمپاژ همچنین به طور تئوری با کمیت ظرفیت q مشخص میگردد که در سیستم انگلیسی با واحد گالن بر دقیقه سنجیده می شود .  این ظرفیت تابعی از سرعت و و مقدار جابجایی به صورت زیر است :

Qt =D.N/231